درباره نرم‌افزار آزاد
“نرم‌افزار آزاد”، نرم‌افزاری است که بر اساس اصولی توسعه و منتشر شده باشد که حقوق و آزادی‌های اساسی کاربران و نویسندگان آن را محترم می‌شمارد — یعنی آزادی استفاده، مطالعه، بهبود و اشتراک‌گذاری نرم‌افزار.
جنبشِ نرم‌افزارِ آزاد جامعه‌ای جهانی از توسعه‌دهندگان و کاربران نرم‌افزار است که مطابق با این اصول برای ساخت نرم‌افزار همکاری می‌کنند.
هر نرم‌افزاری، تا زمانی که چهار آزادی اساسی زیر را رعایت کند، نرم‌افزار آزاد محسوب می‌شود:
- آزادی استفاده از نرم‌افزار برای هر منظوری.
- آزادی مطالعه و بهبود نرم‌افزار.
- آزادی اشتراک‌گذاری نرم‌افزار.
- آزادی همکاری روی نرم‌افزار.
نرم‌افزاری که این آزادی‌ها را رعایت کند، نرم‌افزار آزاد است. نرم‌افزاری که این آزادی‌ها را رعایت نکند، غیرآزاد است.
بعدی: چهار آزادینرمافزار «متن‌باز» چیست؟
متن‌باز (Open Source) جنبشی مشابه جنبش نرم‌افزار آزاد است. تفاوت اصلی این دو جنبش در مخاطب هدف آن‌هاست: تمرکز متن‌باز بیشتر تجاری است، و نرم‌افزار آزاد بیشتر درباره کاربران است. با این حال، این دو جنبش به هم closely related هستند و اغلب با هم کار می‌کنند. هر جنبش نگاه متفاوتی به آزادی نرم‌افزار ارائه می‌دهد، اما در عمل تقریباً تمام نرم‌افزارهایی که نرم‌افزار آزاد محسوب می‌شوند، متن‌باز نیز هستند و بالعکس. تعریف متن‌باز و چهار آزادی تقریباً کاملاً با یکدیگر سازگار هستند.
این دو جنبش در کل اغلب با عنوان “نرم‌افزار آزاد و متن‌باز” یا “FOSS” (مخفف Free and Open Source Software) شناخته می‌شوند.
می‌توانید اطلاعات بیشتری درباره متن‌باز در opensource.org بیاموزید.
نرم‌افزار «در دسترسِ منبع» چیست؟
نرم‌افزار «در دسترسِ منبع (Source available)» به هر نرم‌افزاری اشاره دارد که کد منبع آن در دسترس است، اما ممکن است چهار آزادی را رعایت کند یا نکند. این نوع نرم‌افزار ممکن است استفاده تجاری را محدود کند، توزیع مجدد را محدود کند، کاربر را از تغییر نرم‌افزار منع کند و غیره. تمام نرم‌افزارهای آزاد و متن‌باز، «در دسترسِ منبع» هستند، اما برعکس آن صادق نیست؛ یعنی همه نرم‌افزارهای «در دسترسِ منبع»، نرم‌افزار آزاد نیستند.